Oczywistym kierunkiem jest ograniczanie negatywnego oddziaływania ciepłownictwa na środowisko naturalne. Walka z zanieczyszczeniem powietrza w związku z niską emisją to z jednej strony szansa na rozwój ciepłownictwa, ale jednocześnie wyzwanie w sferze finansowania niezbędnych nakładów inwestycyjnych. Dostosowanie do obowiązujących i przyszłych standardów emisji zanieczyszczeń już dzisiaj może być problemem dla wielu przedsiębiorstw ciepłowniczych. Środki na rozwój systemów mogą być jeszcze trudniejsze do pozyskania.

W tym kontekście wciąż nie rozwiązany pozostaje dylemat, na ile finansowanie ciepłownictwa powinno być oparte na funduszach uzyskiwanych od lokalnych odbiorców ciepła, a na ile rozwój może bazować na systemach wsparcia, które koszty rozwoju systemów ciepłowniczych przenoszą np. na wszystkich odbiorców energii elektrycznej.

Brak rozwiązania tego dylematu będzie skutkować stopniową dekapitalizacją majątku ciepłowniczego. Dodatkowo będzie nam uciekać szansa wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju w oparciu o rozwój wysokosprawnej kogeneracji.

Barierą rozwoju ciepłownictwa mogą się stać inicjatywy rządowe, które mają wspierać wykorzystanie energii elektrycznej w ogrzewaniu indywidualnym, jak i czynniki rynkowe, wynikające ze spadku cen paliw, w tym gazu ziemnego. W tym ostatnim przypadku efektywne indywidualne ogrzewanie gazowe może się stawać konkurencyjne dla rozwoju ciepłownictwa sieciowego.

Patrząc z szerszej perspektywy europejskiej, wyznacznikiem rozwoju ciepłownictwa będzie dążenie do poprawy efektywności energetycznej, jak też dążenie do zwiększania udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.

Biorąc pod uwagę, że największy potencjał efektywności dotyczy modernizacji budynków, należy oczekiwać, że wraz z jego realizacją zapotrzebowanie na ciepło dla celów ogrzewania istniejących budynków będzie się stopniowo zmniejszać w perspektywie wieloletniej.

Jednocześnie będzie też wzrastała presja na zwiększenie udziału w ciepłownictwie energii ze źródeł odnawialnych. W tym przypadku mogą się także rozwijać koncepcje wykorzystania w ciepłownictwie ogrzewania elektrycznego, które pozwoliłoby na absorbowanie niestabilnej produkcji energii elektrycznej ze źródeł, takich jak np. elektrownie wiatrowe.

W przypadku Polski dodatkowym wyzwaniem w zakresie kierunków rozwoju ciepłownictwa jest właściwe określenie optymalnego miksu paliwowego, tak na poziomie krajowym, jak też lokalnym.

Wybór pomiędzy łatwym do wykorzystania, ale wciąż droższym i importowanym gazem ziemny, i tańszym, krajowym, ale powodującym więcej problemów technicznych i środowiskowych węglem kamiennym nie jest oczywisty.

W dyskusji na ten temat muszą wziąć udział zarówno władze na szczeblu krajowym (kwestia bezpieczeństwa dostaw i poziomu realizacji zobowiązań krajowych dotyczących klimatu), jak też władze samorządowe, dla których istotnymi czynnikami są koszt dostarczanego ciepła i lokalne uciążliwości związane z jego produkcją.

Dylematy dotyczące kierunków rozwoju nie będą mogły być rozwiązane samodzielnie ani wyłącznie na poziomie centralnym, ani tylko lokalnie. Stąd pojawia się potrzeba podjęcia wspólnych działań władz centralnych, samorządów, ale także przedsiębiorstw energetycznych, które powinny zaowocować przygotowaniem krajowej strategii rozwoju ciepłownictwa, która mogłaby stanowić wkład w przygotowanie krajowej polityki energetyczno-klimatycznej.

 

 

fot.: zasoby własne autora