Z badania przeprowadzonego przez Regulatora wynika, że aż 27% respondentów nie wie, jakie rodzaje ofert na sprzedaż energii są dostępne na rynku. Konsumenci nie rozumieją także czym dokładnie jest taryfa. Dlatego spieszymy z wyjaśnieniami.

Opłaty za dystrybucję i za sprzedaż energii

Chcąc zrozumieć dostępne na rynku oferty musimy pamiętać, że podobnie jak w przypadku towarów zamawianych w sklepach online, tak i w przypadku energii – płacimy nie tylko za towar (ilość zużytej energii), ale również za jej dostawę do naszego domu (dystrybucję). Dostarczaniem energii i jej sprzedażą zajmują się zwykle osobne podmioty (o tym można przeczytać tutaj).

Od 23 lutego 2024 r. odbiorcy w gospodarstwach domowych zawierają ze sprzedawcami wyłącznie umowy kompleksowe – tj. takie, które obejmują zarówno usługę dostarczenia, jak i sprzedaży energii. W takim przypadku dostajemy od sprzedawcy prądu jedną fakturę, na której uwzględnione są również opłaty za dystrybucję. Całość płacimy na dedykowany nam numer rachunku bankowego, każdorazowo wskazany na fakturze. Więcej o składowych rachunku za energię można będzie przeczytać w kolejnym odcinku naszego cyklu.

Przed 23 lutego 2024 r. możliwe było zawieranie umowy kompleksowej lub dwóch osobnych umów – na sprzedaż i dystrybucję. Warto więc sprawdzić, czy posiadamy jedną czy dwie umowy.

Oferty na sprzedaż energii

Od lipca 2007 r. konsumenci mogą skorzystać z przysługującego im prawa i zmienić swojego sprzedawcę prądu. Mają przy tym możliwość wyboru pomiędzy różnymi sprzedawcami i rodzajami ofert sprzedaży energii elektrycznej. Przed zmianą sprzedawcy warto porównać oferty różnych sprzedawców działających na terenie naszego Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) i wybrać najkorzystniejszą lub najbardziej odpowiadającą naszym potrzebom.

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje ofert sprzedaży energii – regulowane (taryfy) i wolnorynkowe.

Najbardziej popularną formą oferty na zakup energii elektrycznej zawieranej przez odbiorców indywidualnych jest oferta regulowana (taryfa). Z danych wynika, że na koniec 2024 r. z takiej oferty korzystało ponad 63% konsumentów. W ofertach tego typu cena energii elektrycznej jest zatwierdzana przez Prezesa URE na podstawie wniosków składanych przez sprzedawców prądu i obowiązuje przez okres trwania taryfy (najczęściej przez 12 miesięcy). Prezes URE prowadzi postępowania taryfowe badając, czy wnioskowane przez przedsiębiorstwa energetyczne taryfy spełniają wymagania określone prawem i odzwierciedlają jedynie uzasadnione koszty przedsiębiorców. Tak długo, jak Regulator nie będzie przekonany, że dany poziom taryfy ma uzasadnienia w kosztach przedsiębiorstwa energetycznego, ceny i stawki nie są zatwierdzane.

Drugim rodzajem ofert na sprzedaż energii są oferty wolnorynkowe. W tym przypadku cena energii wynika wprost z cennika sprzedawcy i nie jest zatwierdzana przez Prezesa URE.

Oferty regulowane (taryfy)

Obowiązek posiadania oferty regulowanej, czyli taryfy zatwierdzonej przez Prezesa URE, mają sprzedawcy z urzędu. Do największych z nich należą: PGE Obrót, Tauron Sprzedaż, Enea i Energa Obrót. Również mniejsze spółki są zobligowane do posiadania oferty opartej o taryfę Prezesa URE. Dotyczy to m.in. firm, które są zintegrowane pionowo (czyli w grupie kapitałowej mają zarówno spółkę zajmującą się sprzedażą, jak i dystrybucją energii elektrycznej).

Dla ułatwienia poniżej prezentujemy największych dystrybutorów i działających na ich terenie sprzedawców z urzędu.

Oferty wolnorynkowe 

Oferty wolnorynkowe mogą proponować klientom zarówno sprzedawcy z urzędu, jak i inne firmy zajmujące się obrotem energią elektryczną. Sprzedawcy z urzędu powinni natomiast na swoich stronach informować o obu rodzajach posiadanych ofert (regulowanych i wolnorynkowych).

Każdy odbiorca w gospodarstwie domowym może wybrać, czy chce skorzystać z oferty regulowanej czy wolnorynkowej. Natomiast z oferty regulowanej można skorzystać jedynie u swojego sprzedawcy z urzędu. W przypadku kiedy mamy zawartą umowę wolnorynkową nie u swojego sprzedawcy z urzędu, to żeby skorzystać z oferty regulowanej musimy zmienić sprzedawcę na tego, który na terenie usług świadczonych przez naszego dystrybutora pełni funkcję sprzedawcy z urzędu.

Rys. 1. Rodzaje ofert na sprzedaż energii elektrycznej dla gospodarstw domowych

Niezależnie od tego czy korzystamy z oferty regulowanej czy wolnorynkowej, grupy taryfowe w ramach oferty mogą nazywać się identycznie. 

Dla gospodarstw domowych dostępne są oferty sprzedaży m.in. w następujących grupach taryfowych:

• G11 – jednostrefowa, zakładająca stałą cenę prądu przez całą dobę;
• G12 – dwustrefowa, wyższą cenę płaci się za prąd w okresie większego zapotrzebowania, niższą – za pobór energii poza szczytem; okresy większego i mniejszego zapotrzebowania ustalane są z góry i nie podlegają zmianom;
• G13 – trójstrefowa, zakładającą trzy okresy (zwane strefami), w czasie których ceny energii się różnią; czas trwania poszczególnych stref jest stały.

Ze względu na zbieżność nazw grup taryfowych warto sprawdzić jaki rodzaj umowy mamy wybrany u naszego sprzedawcy.

Wszystkie oferty aktualnie dostępne na rynku ofert na sprzedaż energii elektrycznej dla gospodarstw domowych znajdują się na stronie URE w porównywarce.

Oferty na dystrybucję

Wszystkie firmy świadczące usługę dystrybucji, czyli dostawy energii do odbiorców, muszą mieć zatwierdzoną taryfę przez Prezesa URE.

W przeciwieństwie do sprzedawcy energii elektrycznej - dystrybutora nie możemy ani wybrać, ani zmienić. Jesteśmy przyłączeniu do tego dystrybutora, który ma infrastrukturę na danym terenie.

Rys. 2. Najwięksi dystrybutorzy energii elektrycznej w Polsce i obszar ich działania

Mrożenie cen energii

Do 31 grudnia 2025 r. odbiorcy w gospodarstwach domowych mają zamrożene ceny na sprzedaż energii elektrycznej. W trakcie mrożenia cen energii konsumenci, niezależenie czy korzystają z ofert regulowanych czy wolnorynkowych, płacą za zużytą energię cenę maksymalną – obecnie jest to 500 zł/MWh netto. Wyjątkiem są oferty z ceną dynamiczną, zależną od notowań energii na giełdzie.

Po zniesieniu mrożenia odbiorcy w gospodarstwach domowych będą rozliczani za zużycie energii elektrycznej według stawek zawartych w ofertach, które wybrali – wolnorynkowych lub regulowanych. Warto więc już teraz sprawdzić, jaką umowę mamy podpisaną.