Partner serwisu
24 lutego 2017

Ciepło... ekologicznie cz. 1

Kategoria: Artykuły z czasopisma

W otoczeniu zewnętrznym ciepłownictwa systemowego pojawiają się coraz poważniejsze bariery i wyzwania, szczególnie w obszarze ochrony środowiska, które wpływają na jego przyszłą pozycję w obszarze zaopatrzenia w ciepło. Sygnały w tym zakresie płyną właściwie z jednego kierunku – regulacji z poziomu Unii Europejskiej.

Ciepło... ekologicznie cz. 1

Europejskie dokumenty strategiczne dotyczące polityki energetyczno-klimatycznej UE

Ciepłownictwo, jako sektor o charakterze energetycznym, wpisuje się w ogólne ramy polityki klimatyczno-energetycznej nakreślone przez strategiczne dokumenty Unii Europejskiej. Fundamentalne kierunki dla tej polityki nakreślone zostały w Energetycznej Mapie Drogowej 2050 (Energy Roadmap 2050), przygotowanej na początku obecnej dekady, z której wynika konieczność drastycznej, bo aż 90% redukcji emisji CO2.

Wśród głównych scenariuszy, mających zrealizować tak ambitnie postawiony cel, znalazły się m.in. następujące działania:

• znacząca poprawa efektywności energetycznej procesów energetycznych, ze szczególnym podkreśleniem roli obszaru konsumpcji energii w sektorze budownictwa,

• zwiększenie udziału wykorzystania energii odnawialnej wraz z technologiami magazynowania,

• przekształcenie obszaru ogrzewania i chłodzenia w kierunku zwiększania wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i zasobów lokalnych, nie tylko za pomocą indywidulanych instalacji, ale również ciepłownictwa systemowego.

Na bazie kierunków wyznaczonych w Energy Roadmap 2050 również ciepłownictwo otrzymało swoją mapę drogową do roku 2050, która została sporządzona przez grono specjalistów skandynawskich na potrzeby organizacji Euroheat&Power. Kierunki określone w Strategii w perspektywie 2050 r. dotyczą:

• konieczności jak najszerszego wykorzystania odnawialnych źródeł energii, zasobów lokalnych, w tym energii z odpadów, upowszechnienia procesów odzyskiwania ciepła i maksymalizacji kogeneracji,

• tworzenia zintegrowanych systemów energetycznych poprzez wykorzystania systemów ciepłowniczych nie tylko do wytwarzania energii elektrycznej w kogeneracji, ale również do bilansowania strony popytowej i podażowej, szczególnie ważnej z powodu zwiększającego się udziału instalacji OZE do produkcji energii elektrycznej – systemy ciepłownicze umożliwiają dwukierunkowe przepływy mocy bilansujących dzięki możliwości magazynowania ciepła,

• zwiększenia udziału ciepła dostarczanego z systemów ciepłowniczych poprzez ich rozwój wszędzie tam, gdzie istnieją lokalne warunki sprzyjające tej formie zaopatrzenia w energię (wszelkie skupiska ludzkie).

Reasumpcji wskazanych wyżej kierunków dokonano formalnie w przygotowanym przez KE i przyjętym przez Parlament Europejski – Komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Strategia UE w zakresie ogrzewania i chłodzenia – Com(2016)51.

Strategia wskazuje na bardzo ważną rolę ciepłownictwa i chłodnictwa systemowego w efektywnym działaniu systemów energetycznych. Ze względu na zwiększanie się ilości energii elektrycznej wytwarzanej z OZE, szczególnie wiatrowej i słonecznej, oraz postępującą decentralizację jej podaży, coraz większego znaczenia nabierają mechanizmy i technologie umożliwiające poprawę elastyczności działania w stosunku do zapotrzebowania. Efekt synergii dla systemu energetycznego można uzyskać poprzez tanie magazynowanie energii cieplnej w akumulatorach ciepła. Systemy ciepłownicze wskazane są jako jedno z najważniejszych rozwiązań dla poprawy jakości powietrza w dużych skupiskach ludzkich, a także rozwiązania problemu wykorzystania energii z procesów przekształcania odpadów.

Systemy ciepłownicze lub chłodnicze zostały wskazane w Strategii jako najważniejsze narzędzia dla rozwoju kogeneracji, dzięki której nastąpi istotna oszczędność energii pierwotnej oraz emisji CO2. W sektorze przemysłu i usługach kogeneracja umożliwi znaczne oszczędności kosztów działalności i zapewnienia stabilnego i niezawodnego zaopatrzenia w ciepło i energię elektryczną.

Podstawowe obszary regulacyjne wpływające na działalność sektora ciepłowniczego

Europejska Strategia w zakresie ogrzewnictwa i chłodnictwa wskazuje wyraźnie na dwa zasadnicze kierunki działań: • efektywność energetyczną – zarówno w zakresie wykorzystywania nośników energii, jak też ich bezpośredniej konsumpcji przez odbiorców, oraz

• ochronę środowiska – poprzez poprawę jakości powietrza i całego środowiska – wody i gleby – co jest konsekwencją dążeń w kierunku zintegrowanego podejścia do tego problemu.

W obecnym stanie prawnym na poziomie UE regulacje dotyczące tych obszarów zawarte są w:

Generalne cele strategiczne, nakreślone w Energy Roadmap 2050, a w dla sektora ogrzewania i chłodzenia w europejskiej strategii w zakresie ciepłownictwa i chłodnictwa, mogą być realizowane przy udziale wsparcia w formie różnych mechanizmów pomocy publicznej. Najważniejsze regulacje dotyczące tego obszaru zawarte zostały w dwóch dokumentach:

Komunikacie Komisji – Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 – EEAG1; • Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (GBER)2.

W zakresie ciepłownictwa Wytyczne (EEAG) przewidują, że pod pewnymi warunkami pomoc państwa może być zgodna z rynkiem wewnętrznym dla przedsięwzięć dotyczących:

• spełnienia wymogów surowszych niż normy unijne lub podniesienie poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm unijnych;

• wcześniejszego dostosowania do przyszłych norm unijnych;

• produkcji energii ze źródeł odnawialnych;

• efektywności energetycznej, w tym kogeneracji oraz systemów ciepłowniczych i chłodniczych;

• efektywnej gospodarki zasobami, w szczególności na gospodarowanie odpadami;

• podatków na ochronę środowiska lub zwolnień z takich podatków;

• przydziałów emisji gazów cieplarnianych.

Specyficznie zdefi niowany jest „efekt zachęty” w przypadku inwestycji w zakresie poprawy stanu ochrony środowiska (np. projekty związanie z redukcją emisji gazów cieplarnianych), który oznacza, że jedynie inwestycje przekraczające w efekcie obowiązujące obecnie normy emisji mogą być przedmiotem postępowania o wsparcie, pod warunkiem, że takie wsparcie będzie możliwe do uzyskania w ramach mechanizmów pomocowych.

Szczególnie ważne dla sektora ciepłowniczego są regulacje dotyczące mechanizmów wspierających – możliwych do zastosowania dla rozwoju systemów ciepłowniczych i kogeneracji, które stały się podstawą do stworzenia krajowych Programów Operacyjnych, czyli w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko oraz Regionalnych Programach Operacyjnych. To, co do tej pory spędza sen z powiek dysponentów polskich systemów ciepłowniczych, to ograniczenie wskazujące, że pomoc inwestycyjna dla systemów ciepłowniczych ograniczona jest jedynie do tych, które spełniają kryterium „efektywnych systemów ciepłowniczych” zgodnie z dyrektywą o efektywności energetycznej.

Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ