Wsparcie projektów POIiŚ 2014-2020 (Poddziałanie 1.1.1, Działania 1.2, 1.5, 1.6) – planowany nabór od kwietnia, obejmie on współfinansowanie projektów, finansowanie projektów zatwierdzonych do wsparcia, dla których zabraknie alokacji, uzasadnione finansowanie wzrostu kosztów wynikających z rozstrzygnięcia przetargu/wyboru wykonawcy.

Marcin Jamiołkowski, Kierownik Zespołu Programowego w Departamencie Energii NFOŚiGW, w wystąpieniu pt. „Kompleksowa oferta NFOŚiGW dla przedsiębiorstw” uszczegółowił wypowiedzi Prezesa Artura Michalskiego. Podkreślił kompleksowość oferty NFOŚiGW przez włączenie do realizowanych zadań projektu doradztwa energetycznego. System doradców działa ze szczebla regionalnego i lokalnego, a obejmuje zasięgiem cały kraj. Z bezpłatnych porad i konsultacji mogą korzystać przedsiębiorcy, samorządy i osoby prywatne.

Program Energia Plus jest kompleksową ofertą w zakresie gospodarowania energią, czyli dotyczy jej wytwarzania, dystrybucji i konsumpcji. Ma on na celu: optymalizację zużycia zasobów, ograniczenie emisji, modernizację sieci i likwidację nieefektywnych systemów ciepłowniczych. Budżet programu wynosi 4 mld zł, beneficjentami są zaś przedsiębiorcy. Formą dofinansowania jest niskooprocentowana pożyczka, którą NFOŚiGW udzieli w przedziale 1-300 mln zł na okres 15-20 lat. Możliwe umorzenie pożyczki wyniesie do 10 proc. Maksymalne umorzenie pożyczki wynosi 1 mln zł. W przypadku, gdy beneficjentowi nie może być udzielona pomoc publiczna, NFOŚiGW zaproponuje pożyczkę komercyjną.

Cele i zakres programu Ciepłownictwo powiatowe są identyczne. Beneficjentami mogą być tutaj wyłącznie przedsiębiorstwa produkujące ciepło na cele komunalno-bytowe, których właścicielami są (przynajmniej w 70 proc. udziałów lub akcji) jednostki samorządu terytorialnego. Moc zamówiona systemu nie może przekraczać 50 MW. Formami wsparcia w tym programie są: dotacja do 30% kosztów kwalifikowanych, pożyczka niskooprocentowana na pozostałe koszty kwalifikowane (łącznie do 100%) udzielana w wysokości powyżej 1 mln zł na okres 10 lat, umorzenie pożyczki do 10%. Maksymalne umorzenie pożyczki wyniesie 10 mln zł. W przypadku, gdy beneficjentowi nie może być udzielona pomoc publiczna, NFOŚiGW udzieli pożyczki komercyjnej.

Wiceprezes Zarządu Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie (współpracującej w tych obszarach z NFOŚiGW) Bogusław Regulski przedstawił prezentację pt. „Potencjał rozwoju ciepłownictwa powiatowego w kontekście uwarunkowań prawnych”. Podkreślił on m.in., że lokalne systemy energetyczne powinny opierać się na źródłach ciepła systemowego oraz kogeneracji, przy czym dotychczas 83 proc. systemów ciepłowniczych nie spełnia wymogów systemów efektywnych. Prelegent scharakteryzował wyzwania dla ciepłownictwa pochodzące z polityki klimatyczno-energetycznej oraz warunki sprzyjające transformacji ciepłownictwa systemowego w kierunku lokalnych liderów energetycznych w oparciu o efektywne systemy ciepłownicze. Za główne kierunki modernizacji w lokalnych systemach ciepłowniczych uznał: wzrost liczby instalacji kogeneracyjnych w systemach ciepłowniczych, wzrost ilości ciepła wytwarzanego w technologii kogeneracji, wzrost wykorzystania energii ze źródeł OZE do produkcji ciepła, racjonalne i efektywne wykorzystanie energii z odpadów oraz paliw alternatywnych, wykorzystanie ciepła odpadowego z przemysłu i innych źródeł, rozwój magazynów ciepła, rozwój technologii konwersji energii elektrycznej w energię cieplną.

Prof. Tomasz Popławski z Wydziału Elektrycznego Politechniki Częstochowskiej przedstawił „Uwarunkowania i zasady funkcjonowania rejonów samowystarczalnych energetycznie”. Nawiązał do zapisów projektu „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku”, która m.in. określa jako zasadę działania optymalne wykorzystanie własnych zasobów energetycznych. Podał definicję obszaru samowystarczalnego energetycznie jako „obszaru, na terenie którego wytwarza się więcej energii elektrycznej i ciepła niż wynosi całkowite zapotrzebowanie na energię. Ta energia powinna być w całości lub znacznej części wykorzystywana lokalnie na potrzeby danych obszarów, a jej wytwarzanie powinno odbywać się na bazie lokalnie występujących zasobów energetycznych, w tym OZE”. Podał przykładowe efekty pracy zespołu pracującego w omawianym zagadnieniu pod jego kierunkiem na terenie 17 polskich gmin i określił organizacyjne i merytoryczne działania dla budowy obszarów samowystarczalnych energetycznie. Są to: stworzenie grupy inicjatywnej i podjęcie decyzji o formie działania (spółka, spółdzielnia energetyczna, fundacja, klaster energii), zaangażowanie samorządu terytorialnego na bazie analizy potrzeb i zasobów, dobór technologii w tym: budowa, rozbudowa i przebudowa instalacji OZE, wytwarzanie energii w wysokosprawnej kogeneracji, budowa systemów magazynowania energii, wprowadzanie instalacji hybrydowych, podniesienie efektywności energetycznej istniejących budynków, zagospodarowanie odpadów na cele energetyczne.

„Gazowa mapa ciepła dla Polski” – to z kolei tytuł wystąpienia prof. Andrzeja J. Osiadacza – Kierownika Zakładu Systemów Ciepłowniczych i Gazowniczych na Politechnice Warszawskiej. Pokazał on w oparciu o plany rozwojowe pozyskania gazu i działania Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A. – strategicznej spółki polskiej gospodarki, odpowiedzialnej za przesył gazu ziemnego na terenie Polski – możliwości rozwoju ciepłownictwa w oparciu o gaz. Stwierdził, że w Polsce istnieje niewykorzystany potencjał do gazyfikacji obszarów niezgazyfikowanych (nazywanych również białymi plamami) z wykorzystaniem stacji regazyfikacji LNG oraz wyspowych sieci dystrybucyjnych. Określił ten potencjał na około 1000 gmin spośród 2478 istniejących.

Następnie Dyrektor Biura Finansowania Ekologicznego BOŚ SA, Sebastian Bodzenta, przedstawił „Możliwości współfinansowania przedsięwzięć ciepłowniczych finansowanych ze środków NFOŚiGW”. Mówca zaznaczył, że BOŚ SA posiada kompleksową ofertę mogącą wspierać finansowanie inwestycji ekologicznych: doradztwo inwestycyjne, uzupełnienie oferty NFOŚiGW/WFOŚiGW, finansowanie inwestycyjne i obrotowe, finansowanie preferencyjne, leasing oraz pakiet dla firm zainteresowanych finansowaniem europejskim. Stwierdził, że finansowanie inwestycji w programie Ciepłownictwo powiatowe może odbywać się poprzez montaż finansowy obejmujący: kredyt pomostowy, kredyt obrotowy oraz kredyt uzupełniający na koszty niekwalifikowane. Natomiast w programie Energia Plus montaż ten może objąć kredyt pomostowy, kredyt uzupełniający oraz kredyt obrotowy. Prelegent pokazał warunki uzyskania tych kredytów oraz przedstawił ofertę spółki zależnej BOŚ Eko-Profit SA.

W ostatniej części konferencji przedstawiciele gmin i przedsiębiorstw ciepłowniczych przedstawili informacje dotyczące zrealizowanych u siebie projektów oraz ich potencjału inwestycyjnego. Swoje osiągnięcia, problemy i zamierzenia rozwojowe przedstawili: Mirosław Wędrychowicz – Burmistrz Miasta Biecz, Jan Woźniak – Prezes Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Skierniewicach, Grzegorz Ratter – Prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Nowy Targ Sp. z o.o., Dariusz Dobrowolski – Z-ca Burmistrza Miasta Sochaczew oraz Bogusław Pięta – Energetyk Miejski w Jaśle.

Wydarzenie podsumował Wiceprezes Zarządu NFOŚiGW Artur Michalski, który podkreślił, że obrady pomogły w określeniu ważnych problemów i propozycji. Stwierdził, że dyskusja o lokalnych problemach energetyki i ciepłownictwa wykazała, że klastry energii mogą być ważnym przyczynkiem dla osiągania celów przedstawianych programów. Zaznaczył również rolę doradztwa energetycznego w aplikowaniu projektów ciepłowniczych do NFOŚiGW. Tymczasem Narodowy Fundusz przeanalizuje możliwość i zasadność rozszerzenia programu Ciepłownictwo powiatowe na systemy ciepłownicze o mocy większej niż 50 MW. Zarząd i specjaliści NFOŚiGW będą w najbliższym czasie wizytować przedsiębiorstwa ciepłownicze celem identyfikacji problemów. Zagadnienia ciepłownictwa zostaną również uwzględnione we wkrótce uruchamianych programach współfinansowanych z Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz w nowej perspektywie finansowej POIiŚ 2021-2027.