Indeks opracowany przez MIT Technology Review Insights mierzy sposób, w jaki kraje ograniczają emisję dwutlenku węgla, rozwijają czystą energię i innowacje, a także analizuje ochronę środowiska i politykę klimatyczną danego państwa. Kryteria oceny zostały podzielone na pięć filarów, za które każdy z krajów otrzymuje punkty. W indeksie ujętych zostało 76 krajów z całego świata, które reprezentują około 95% światowego PKB.

– Ranking odzwierciedla jedynie miejsce, w którym obecnie znajdują się państwa w drodze ku niskoemisyjnej przyszłości. Jednakże obecność w pierwszej dwudziestce aż 16 krajów z Europy, pokazuje, że wspólna polityka klimatyczna, która konsekwentnie dąży do celu, w ramach działań ostatnich 20 lat przynosi efekty – mówi Flavia Sollazzo, Senior Director EU Energy Transition Environmental Defense Fund-Europe (EDFE). Od dawna uznaje się bowiem wiodącą rolę Europy w kształtowaniu bardziej ekologicznej przyszłości i nadal chwali się ją za kolejne aktywności w obliczu kryzysu klimatycznego.

Europa na drodze ku niskoemisyjności

Współpraca państw w ramach Unii Europejskiej przyczyniła się do sukcesu m.in. w zakresie kluczowych przepisów, które ustanowiły europejski rynek emisji dwutlenku węgla prawie 20 lat temu. Wyznaczyły również cele w zakresie energii odnawialnej i emisji z transportu, kiedy wiele innych krajów wciąż zaprzeczało nauce o klimacie. Europa dość wcześnie odkryła, że podjęcie aktywności mających na celu przeciwdziałanie zmianom klimatycznym przynosi realne korzyści ekonomiczne. W niemal każdym aspekcie gospodarki – od produkcji stali i cementu, poprzez nowe samoloty, aż po lepsze systemy ogrzewania domów i wytwarzania energii elektrycznej. Plany redukcji emisji w Europie otwierają rynki dla nowych technologii. Jednocześnie przekonuje to wielkie firmy, takie jak koncerny naftowe i gazowe, że muszą wprowadzać innowacyjne rozwiązania, w przeciwnym razie przestaną być konkurencyjne.

– Przygotowania do ekologicznej przyszłości nie zaszkodziły państwom europejskim we wzroście gospodarczym. Wyniki Green Future Index mogą być dowodem, że dążenie do niskoemisyjności może przyspieszyć ich rozwój. Chodzi tu o możliwości, które pojawiły się przy tej okazji jak, tworzenie nowych miejsc pracy, budowanie większej niezależności energetycznej, a także inne korzyści. Czystsze powietrze, cichsze miasta są właśnie efektem działań związanych z transformacją energetyczną. – dodaje Flavia Sollazzo z EDFE.

Czy można już ogłosić sukces? Nie, dopóki Europa nie zajmie się problemem ogromnej ilości metanu pochodzącego z sektora energetycznego

– Uzgodniony w Paryżu cel utrzymania ocieplenia w granicach 1,5°C jest możliwy do osiągnięcia tylko dzięki szybkim działaniom mającym na celu ograniczenie emisji metanu, nie zapominając równocześnie o redukcji emisji dwutlenku węgla. Jest to kluczowe, ponieważ metan to silnie szkodliwy gaz cieplarniany z ponad 80-krotnie większym współczynnikiem ocieplenia niż dwutlenek węgla przez pierwsze 20 lat obecności w atmosferze. – mówi Flavia Sollazzo.

Eksperci dodają także, że ilość metanu w atmosferze wzrosła ponad dwukrotnie względem poziomu sprzed epoki przemysłowej[1]. Ostatnie badania, przeprowadzone przez Environmental Defense Fund pokazały, że emisje metanu na skutek działalności człowieka odpowiadają za około 30% globalnego ocieplenia[2].

Ograniczając emisje spowodowane przez działalność człowieka w kluczowych sektorach, możliwe jest nie tylko zmniejszenie ich o połowę do roku 2030, ale również zapobiegnięcie wzrostowi temperatury o 0,25°C do roku 2050 oraz o ponad 0,5°C do końca obecnego stulecia[3]. Jak wynika z analiz przeprowadzonych przez ONZ od 40% do 80% dostępnych środków zaradczych w sektorze ropy naftowej i gazu może być zastosowanych po niskich lub zerowych kosztach netto[4].

Jednak, aby było to możliwe, konieczne jest podjęcie odpowiednich działań, o których wspominają m.in. eksperci EDFE, jest to wzmocnienie monitoringu i sprawozdawczości emisji metanu, w tym dzięki precyzyjnym satelitom śledzącym emisje metanu. Ponadto należy ograniczyć jego wycieki poprzez wprowadzenie wymogów dotyczących ich wykrywania i naprawy. Konieczne jest również zakończenie praktyk spalania i odpowietrzania metanu – wg szacunków w ten sposób do atmosfery, tylko w naszym kraju, rocznie wypuszcza się ok. 600 mln m3 gazu, który mógłby być wykorzystany do ogrzewania domów czy gotowania[5]. Ostatnim obszarem działań, który pozwoli zredukować szkodliwą emisję, jest ograniczenie metanu w importowanym gazie, ponieważ ślad emisji tego gazu, pochodzący spoza granic Europy, jest do 8 razy większy niż poziom emisji metanu generowany przez kraje europejskie.

– Większość z proponowanych zmian można wprowadzić w krótkim czasie, a ich wprowadzenie nie będzie wymagało dużych nakładów finansowych. Z tego też powodu, działania te powinny zostać wdrożone jak najszybciej, ponieważ sama redukcja dwutlenku węgla, do której wiele krajów już dąży, nie będzie wystarczająca dla klimatu w walce z globalnym ociepleniem. – dodaje Flavia Sollazzo.

Environmental Defense Fund (edf.org) jest jedną z wiodących na świecie międzynarodowych organizacji non-profit, która tworzy przełomowe rozwiązania dla najpoważniejszych problemów środowiskowych. W tym celu EDF łączy naukę, ekonomię, prawo i innowacyjne partnerstwo z sektorem prywatnym. Mając ponad 2,5 miliona członków oraz biura w Stanach Zjednoczonych, Chinach, Meksyku, Indonezji i Unii Europejskiej, naukowcy, ekonomiści, prawnicy i eksperci ds. polityki EDF pracują w 28 krajach, aby zmienić rozwiązania w praktyczne działania. Więcej informacji o EDF na Twitterze @EnvDefenseFund.

[1] https://www.methanelevels.org/

[2] Intergovernmental Panel on Climate Change (2021). Climate Change 2021, The Physical Science Basis. Working Group Contribution to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change.

[3] Intergovernmental Panel on Climate Change (2021). Climate Change 2021, The Physical Science Basis. Working Group Contribution to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change.

[4] https://www.unep.org/resources/report/global-methane-assessment-benefits-and-costs-mitigating-methane-emissions

[5] https://nettg.pl/gornictwo/187784/calkowita-ilosc-metanu-wydzielona-w-procesie-eksploatacji-wegla-w-polsce-to-ok-800-mln-m-szesc/set/page/1