Problemy z dostępnością. Czy mamy się czego obawiać?

Jak wynika z danych udostępnionych przez CBOS, ubiegłoroczna zima dla wielu Polaków wiązała się z licznymi wyzwaniami. Ponad połowa badanych (54 proc.) obawiała się̨, że będzie miała problemy z ogrzaniem domu lub mieszkania, w tym blisko co piaty pytany (18 proc.) bał się tego w dużym stopniu. Niepokój związany z możliwymi problemami z ogrzewaniem częściej deklarowali respondenci korzystający z własnego ogrzewania, m.in. własnych pieców węglowych (58 proc.), a rzadziej korzystający z ciepła sieciowego (46 proc.) [5]. To zrozumiałe. Właściciele indywidualnych źródeł ciepła sami musieli zadbać o zakup odpowiedniego paliwa, a o to w ubiegłym roku nie było łatwo. Wybuch wojny w Ukrainie bezpośrednio przełożył się na problemy z dostępnością surowców, a co za tym idzie – również ich ceną.

Obecnie na rynku krajowym mamy znaczący zapas węgla zarówno na zwałowiskach kopalni i elektrowni jak i na terminalach przeładunkowych oraz w portach morskich. Importerzy oraz porty stanęły na wysokości zadania i zdołały sprostać niedoborom węgla jakie pojawiły się w roku 2022 po ustawowym ograniczeniu importu węgla z terytorium Federacji Rosyjskiej. Sytuacja na rynku surowców energetycznych, która miała miejsce w minionym roku była absolutnie bezprecedensowa w historii branży. Indexy ARA i API2 odnotowały historyczne maxima i wzrosły w ciągu kilku miesięcy o kilkaset procent. Obecnie sytuacja się już ustabilizowała.

Dziś nie ma problemów z dostępnością węgla dla energetyki. Na rynku krajowym widzimy wręcz znaczące jego nadwyżki, szczególnie odsiewów o frakcji 0-10mm. Ceny już od samego początku roku 2023 sukcesywnie spadają, a trend ten mogłaby zatrzymać jedynie sroga zima. W kwestii cen energii dla klientów korzystających z ciepła systemowego, cena węgla ma drugorzędne znaczenie. Najwyższym kosztem wytworzenia jest konieczność umarzania certyfikatów EUA, która ma związek z systemem ETS. Przy produkcji energii i ciepła z węgla, elektrownie i elektrociepłownie mają obowiązek umorzenia praw do emisji CO2. Do każdej tony spalonego węgla należy doliczyć koszt dwóch certyfikatów EUA, których cena w ostatnim czasie oscyluje w okolicach 80-90EUR. To obecnie prawie dwa razy więcej niż koszt samego węgla.

_{[1] Polski Instytut Ekonomiczny, Polacy i ochrona powietrza. Normy społeczne jako źródło zmiany?, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2020/05/PIE-Raport_Ochrona-powietrza.pdf, 30.10.2023 r.}

_{[2] Tamże, 30.10.2023 r}

_{[3] Prawo ochrony środowiska, Stan prawny aktualny na dzień: 30.10.2023, https://lexlege.pl/prawo-ochrony-srodowiska/art-96/, 30.10.2023 r.}

_{[4] BIP, Uchwały antysmogowe, https://bip.mos.gov.pl/strategie-plany-programy/programy-ochrony-powietrza-dzialania-administracji-samorzadowej/uchwaly-antysmogowe/, 30.10.2023 r.}

_{[5] CBOS, Komunikat z badań Nr 133/2022, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_133_22.PDF, 30.10.2023 r.}